Αφαίρεση Σπίλων
Καλοήθεις / Καρκίνοι Δέρματος
Ο Dr. Παναγάκης είναι εξειδικευμένος Δερματολόγος με πλέον 20ετή εμπειρία στην αντιμετώπιση δερματικών ασθενειών στο Εθνικό Σύστημα Υγείας και ως Διευθυντής στην Κρατική Δερματολογική κλινική του Νοσοκομείου Ανδρέας Συγγρός.
Τι είναι οι Σπίλοι (ελιές)
Σπίλοι (ελιές) ονομάζονται οι δερματικές βλάβες που προκαλούνται από την αύξηση και συνάθροιση των μελανοκυττάρων.
Είναι από τις πιο συχνές δερματικές εκδηλώσεις στο δέρμα και εμφανίζουν ποικιλία τόσο ως προς το χρώμα τους, από άχρωμο, στο χρώμα του δέρματος μέχρι αποχρώσεις του ροζ, κόκκινου, καφέ, σκούρου μαύρου, μπλε βαθύ, όσο και ως προς το σχήμα τους, τη μορφή τους και το σημείο που βρίσκονται.
Η κληρονομικότητα, αυξημένη έκθεση στον ήλιο, ιδίως στην παιδική ηλικία, και οι ανοιχτόχρωμοι φωτότυποι είναι παράγοντες που προκαλούν αυξημένο αριθμό σπίλων.
Αφαίρεση Σπίλων
H αφαίρεση σπίλων γίνεται για τρεις λόγους: Είτε για λόγους υγείας, όταν υπάρχουν ενδείξεις προκακοήθειας ή κακοήθειας. Είτε για λειτουργικούς λόγους, λόγω της θέσης του σπίλου στο πρόσωπο ή στο σώμα και ενόχλησης από γυαλιά, ρούχα, κοσμήματα ή αξεσουάρ. Είτε για λόγους εμφάνισης του σπίλου, γεγονός που οδηγεί κάποιον να νιώθει αισθητικά άβολα.
- Παθολογικοί λόγοι: Όταν εντοπιστούν ενδείξεις προκακοήθειας ή κακοήθειας.
- Λειτουργικοί λόγοι: Εάν ενοχλεί ή τραυματίζεται ο σπίλος λόγω θέσης, για παράδειγμα από γυαλιά ή κοσμήματα.
- Αισθητικοί λόγοι: Εάν λόγω θέσης ή μεγέθους δημιουργεί προβλήματα στην εικόνα του ασθενούς.
Τύποι Σπίλων
Ανάλογα με τον τύπο εντοπίζουμε και τον πιθανό βαθμό επικινδυνότητας ή κακοήθειας. Οι πιο συχνοί τύποι είναι:
Άτυποι χαρακτηρίζονται οι καλοήθεις μελανοκυτταρικοί σπίλοι, οι οποίοι δεν εμφανίζουν το ομαλό σχήμα των κοινών σπίλων. Εμφανίζονται συνήθως στον κορμό και την πλάτη με τον βαθμό ατυπίας να ταξινομείται σε ήπια, μέτρια ή βαριά ατυπία.
Παρουσιάζονται ή στη γέννηση ή στους πρώτους μήνες ζωής. Διακρίνονται σε μικρού, μεσαίου, μεγάλου μεγέθους και γιγαντιαίοι. Οι συγγενείς σπίλοι μεγαλώνουν αναλογικά μέχρι την ενηλικίωση και ανάλογα με την θέση και το μέγεθός τους μπορεί να χρήζουν περαιτέρω εξέτασης.
Εμφανίζονται εκ γενετής ή εντός των πρώτων χρόνων της ζωής και είναι μη φλεγμονώδεις, χωρίς συμπτώματα και συνήθως σε κεφάλι και λαιμό.
Καλοήθεις σπίλοι με ομοιόμορφα ροζ, κόκκινο ή και κόκκινο καφέ χρώμα και εμφανίζονται σε κάθε ηλικία.
Έχουν βαθύ μπλε χρώμα και στους ενήλικες συνίσταται συχνή εξέταση (δερματοσκόπηση).
Πότε ένας σπίλος θεωρείται επικίνδυνος
Κάθε σπίλος που εμφανίζει αλλοιώσεις πρέπει να εξεταστεί και πιθανόν να αφαιρεθεί. Η πρόληψη είναι το σημαντικότερο όλων όσον αφορά κάθε πιθανή μορφή καρκίνου καθώς το μελάνωμα είναι η πιο επιθετική μορφή καρκίνου του δέρματος και οι πιθανότητα πλήρους ίασης εξαρτάται από το πόσο προχωρημένο είναι το στάδιο.
Αυτοεξέταση σπίλων: Κανόνας ABCDE
Η αυτοεξέταση ακολουθεί τον κανόνα των 5 κριτηρίων ABCDE και αν εμφανίζετε τουλάχιστον ένα από τα παρακάτω 5 κριτήρια του κανόνα θα πρέπει να απευθυνθείτε στον ιατρό σας άμεσα. Η αυτοεξέταση είναι ένα χρήσιμο εργαλείο όμως δεν μπορεί να υποκαταστήσει την τακτική δερματοσκόπηση.
- Asymmetry | Ασυμμετρία: Η ασυμμετρία του σπίλου ενδέχεται να υποδηλώνει κακοήθεια.
- Borders | Όρια: Οι καλοήθεις σπίλοι διακρίνονται από ομαλά όρια.
- Color | Χρώμα: Ποικιλοχρωμία ή αλλαγή χρώματος ενδέχεται να δηλώνει υποψία κακοήθειας.
- Diameter | Διάμετρος: Αλλαγή & αύξηση μεγέθους του σπίλου.
- Evolution – Εξέλιξη: Αλλαγή & αύξηση σε όρια, χρώμα, μέγεθος ή και ύψος με την πάροδο του χρόνου.
Καρκίνοι του δέρματος
Στα αρχικά στάδια οι καρκίνοι δέρματος είναι ασυμπτωματικοί και στα επόμενα στάδια μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα κνησμού, αιμορραγίας και δυσμορφίας σπίλου. Αν εντοπιστεί έγκαιρα, ο καρκίνος του δέρματος είναι ιάσιμος αλλά μπορεί να εξαπλωθεί και να καταστεί θανατηφόρος αν μείνει αδιάγνωστος. Οι τρεις βασικοί τύποι καρκίνου του δέρματος:
- Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα (BCC): Τα βασικοκκυταρικά καρκινώματα εμφανίζονται κυρίως στο πρόσωπο και σε περιοχές που εκτίθεται στον ήλιο. Δεν παρουσιάζει μεταστάσεις αλλά καθώς επεκτείνεται καταστρέφει τους γύρω ιστούς. Εμφανίζεται συχνότερα σε μεγαλύτερη ηλικία.
- Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα (SCC): Σπανιότερο του βασικοκυτταρικού αλλά μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε στο σώμα. Υπάρχει ο κίνδυνος μετάστασης, η συχνότητά του είναι διπλή στους άνδρες και μεγαλύτερη μετά την ηλικία των 50 ετών.
- Μελάνωμα: Η πιο επιθετική και επικίνδυνη μορφή καρκίνου του δέρματος. Εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες και η συχνότητά αυξάνεται με την ηλικία. Αν δεν διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί δίνει συστηματικές μεταστάσεις.
Παράγοντες κινδύνου
Οι κυριότεροι προδιαθεσικοί παράγοντες εμφάνισης καρκίνου του δέρματος είναι:
- Ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό μελανώματος ή άλλης μορφής δερματικού καρκίνου
- Έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία, φωτογήρανση, τεχνητό μαύρισμα με ακτινοβολία
- Φωτότυποι 1 - 3, δέρμα ευαίσθητο ή ανοιχτόχρωμο
- Μεγάλος αριθμός σπίλων στο δέρμα
- Προκακοήθεις δερματικές καταστάσεις
- Ηλιακά εγκαύματα κατά την παιδική ηλικία
- Ασθενείς σε ανοσοκαταστολή
Επικοινωνία
Διάγνωση | Δερματοσκόπηση
Η διάγνωση βλάβης σε σπίλους στηρίζεται φυσικά στη λήψη ενός αναλυτικού ιστορικού αλλά και στην πλήρη κλινική εξέταση. Ο προσεκτικός δερματοσκοπικό έλεγχος (Δερματοσκόπηση) είναι πρωτίστης σημασίας και ιδανικά πρέπει να πραγματοποιείται μία φορά το χρόνο, συχνότερα εάν υπάρχουν άτυπα χαρακτηριστικά σε στους σπίλους.
Αφαίρεση Σπίλων
Η αφαίρεση σπίλων πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία και με ελάχιστο επίπεδο πόνου.
Μηχανική Αφαίρεση
Εκτομή | Απόξεση
Η πλειοψηφία των σπίλων, ειδικά όμως οι δυσπλαστικοι, πρέπει να αφαιρούνται μηχανικά. Η εκτομή πραγματοποιείται σε βάθος για ολική αφαίρεση, με τοπική αναισθησία και πολύ μικρή αποθεραπεία.
Η βιοψία κρίνεται απαραίτητη μετά την αφαίρεση και φυσικά πρέπει να ακολουθήσετε τις οδηγίες του ιατρού για την επούλωση.
Αφαίρεση με Laser
Χειρουργικό Laser CO₂
Όπου κρίνεται κατάλληλο από τον ιατρό, η αφαίρεση σπίλων μπορεί να πραγματοποιηθεί με Laser. Η διαδικασία είναι αναίμακτη και χωρίς πόνο, με άριστο αισθητικό αποτέλεσμα και σύντομη επούλωση.
Επίσης συμβάλλει στην ελαχιστοποίηση υποτροπών.
Πρόληψη & τρόπος ζωής
Όπως είπαμε και παραπάνω, η πρόληψη είναι το σημαντικότερο πράγμα στους καρκίνους του δέρματος. Κάποια πράγματα που πρέπει να προσέχετε στην καθημερινότητά σας είναι:
- Αποφύγετε την υπερβολική έκθεση στον ήλιο
- Αποφύγετε οπωσδήποτε τα ηλιακά εγκαύματα
- Να χρησιμοποιείτε αντηλιακό
- Να ελέγχετε τακτικά το δέρμα σας για ύποπτες αλλαγές με αυτοεξέταση
- Να πραγματοποιείτε Δερματοσκόπηση σε ιατρό τουλάχιστον 1 φορά το χρόνο
Συχνές Ερωτήσεις
Όχι. Ο μεγάλος αριθμός σπίλων αυξάνει την πιθανότητα δημιουργίας άτυπου σπίλου, όμως ο μικρός αριθμός σε καμμία περίπτωση δεν εγγυάται μηδενικό κίνδυνο. Όλοι οι άνθρωποι πρέπει να πραγματοποιούν συχνά Δερματοσκόπηση.
Ναι. Παλαιότερα, και λόγω έλλειψης σωστής ενημέρωσης, είχε επικρατήσει πως δεν πρέπει να αφαιρούνται οι ελιές καθώς τότε αντιμετώπιζαν πρόβλημα οι ασθενείς. Όμως, αυτές ήταν βλάβες που έπρεπε να είχαν αφαιρεθεί νωρίτερα και είτε δεν είχαν διαγνωστεί σωστά είτε είχαν παραμεληθεί.
Κατηγορηματικά όχι. Η αφαίρεση πρέπει να πραγματοποιείται μόνο από εξειδικευμένο ιατρό γιατί η διαδικασία ενέχει σοβαρούς κινδύνους εάν δεν γίνει σωστά. Υπάρχει ο κίνδυνος μόλυνσης χωρίς μέτρα ασφάλειας και αποστείρωσης, ακατάλληλη αφαίρεση και έλλειψη οδηγιών αποθεραπείας αλλά και στην περίπτωση κακοήθειας είναι απαραίτητη η ορθή διάγνωση και ο ιατρικός εξοπλισμός.
Συμβαίνει, ειδικά σε σημεία με αυξημένη ή συνεχή τριβή (από ρούχα, κοσμήματα κ.α.). Το αντιμετωπίζετε ως πληγή αλλά εάν παρατηρηθούν συμπτώματα φλεγμονής όπως ερυθρότητα, πόνος, οίδημα ή εκροή υγρού πρέπει να απευθυνθείτε στον ιατρό.